Звольненыя за пратэсты завадчане пачалі судзіцца з наймальнікамі

У канцы мінулага года работнікі розных заводаў, звольненыя пасля ўдзелу ў розных акцыях пратэсту і страйках і не згодныя са сваімі звальненнямі, пачалі падаваць пазовы ў суды на былых наймальнікаў. У некаторых выпадках пасяджэння ўжо адбыліся.

«Замест звальнення па артыкуле ў працоўнай будзе звальненне па пагадненні бакоў»

Былая работніца МЭТЗ ім. Казлова і прадстаўнік незалежнага прафсаюзу Яніна Малаш распавядае, што 16 чалавек падалі ў суд пазовы з-за незаконнага, на іх думку, звальнення пасля вераснёўскіх і кастрычніцкіх пратэстаў. Двух з іх, уключаючы саму Яніну, звольнілі з-за прагулаў, астатніх — з-за прычынення матэрыяльнага ўрону прадпрыемству ў памеры трох і больш сярэднямесячных заробкаў з-за забастоўкі 26 кастрычніка. Са сваім звальненнем працаўнікі не згодныя і падалі пазовы ў суд. У іх патрабавалі аднаўлення на працы, кампенсацыю за час вымушанага прагулу і матэрыяльную шкоду — 1000 рублёў.
Суд Кастрычніцкага раёна Мінска Яніне адмовіў у пазове.
— У мяне было два папярэдніх пасяджэння, потым — яшчэ адно пасяджэнне, на якім пракурор выказалася пра тое, што лічыць неабходным у пазове адмовіць. Праз дзень я прыехала ў суд з раніцы, каб пачуць рашэнне суддзі, — распавядае Яніна. — Мяне звольнілі за два прагулы: я адсутнічала на працы паўгадзіны 16 верасня і паўгадзіны 7 кастрычніка, але ў другім выпадку я абгрунтоўвала сваю адмову ад працы парушэннем умоў працы, пісала пра гэта заяву. Суд нашыя доказы пад увагу не прымаў. Напрыклад, фатаграфіі з новага адрамантаванага корпуса, якія падаў завод, разгледзеў, а фатаграфіі, якія прынесла я, проста далучылі да справы. Магу сказаць, што ў тых, чые пазовы ўжо разглядалі, усё адбывалася прыкладна аднолькава.
Разам з тым прадпрыемства прапанавала звольненым работнікам заключыць міравое пагадненне. На гэта пагадзіліся пяць чалавек.
— Умова міравога пагаднення, якое мог прапанаваць працадаўца, заключалася ў тым, што ён у дзень звароту работніка змяняе яму запіс аб звальненні ў працоўнай кніжцы. Замест звальнення па артыкуле павінна быць звальненне па пагадненні бакоў. Таксама наймальнік адмаўляецца ад матэрыяльных прэтэнзій, якія раней прад'яўляў работніку. У сваю чаргу работнікі таксама адмаўляюцца ад матэрыяльных прэтэнзій у адрас працадаўцы. Здаецца, адвакат папрацаваў над гэтым міравым пагадненнем, каб застрахаваць работнікаў, але я, калі шчыра, не ўяўляю, як у такіх умовах можна кагосьці ад чагосьці застрахаваць, — тлумачыць Яніна. — Вядома, для тых, хто стаміўся змагацца, міравое пагадненне — выйсце. Некаторыя людзі не бачаць сябе ні ў якой іншай спецыяльнасці, не вераць, што змогуць знайсці па ёй іншую працу. Магчыма, працадаўца мае на ўвазе гэтым міравым пагадненнем, што праз месяцок-другі зноў забярэ гэтых работнікаў да сябе. Усё ж такі яны высокакваліфікаваныя спецыялісты, а ўмовы працы цяжкія, небяспечныя для здароўя, далёка не ўсе людзі «з вуліцы» гатовыя на іх згаджацца.
Астатнія работнікі, якія не пайшлі на міравое пагадненне з заводам, плануюць дамагацца свайго далей.
— Звернемся ў гарадскі суд, а калі спатрэбіцца, то і ў суды больш высокіх інстанцый. Я нічога незвычайнага тут не бачу і для сябе выразна ведала, што на гэта пайду. Буду вывучаць нашу судовую сістэму, — смяецца Яніна.

«Заплацяць па 100 рублёў за пакрыццё маральнай шкоды»

Былы работнік БелОМА Сяргей распавядае, што звальненні на прадпрыемстве пачаліся пасля дня агульнанацыянальнай забастоўкі 26 кастрычніка.
— У абед мы хацелі сустрэцца з прафсаюзам (гаворка ідзе пра праўладны прафсаюз Белпрофмаш. — Заўвага. Рэд.), абмеркаваць нашы справы. Але ў абед у старшыні прафкама не атрымлівалася, таму мы сабраліся ў 14 гадзін. Гэта, уласна, адказ на пытанне, чаму мы ўдзельнічалі ў сходзе ў працоўны час, — тлумачыць суразмоўца. — На сходзе было дзесьці 70-75 чалавек. Абмеркаваўшы ўсё, мы вярнуліся на працу, а частка людзей, чалавек 20, вечарам пасля працы яшчэ выйшлі ў цэнтр горада, каб прыняць удзел у акцыях пратэсту. Але аказалася, што там ужо нікога няма, усіх разагналі.
28 кастрычніка, працягвае Сяргей, на заводзе сабралі кіраўнікоў, чые падначаленыя ўдзельнічалі ў той сустрэчы. Сам ён таксама там прысутнічаў, таму што «і кіраўнік, і ўдзельнік». Там сказалі, што ўдзельнікі павінны напісаць тлумачальныя пра тое, чаму адсутнічалі на працоўным месцы, а іх кіраўнікі — «абгрунтаваць, ці патрэбныя нам такія работнікі». Сам Сяргей успамінае, што спачатку пра нейкія рэпрэсіі гаворкі не ішло. Напрыклад, з удзельнікамі сустрэчы 26 кастрычніка пазней сустрэўся дырэктар і абмеркаваў праблемныя пытанні, а яму самому нават абяцалі падвысіць асабістую надбаўку пасля заключэння новага кантракта. Аднак яшчэ праз некалькі дзён вышэйшае кіраўніцтва прапанавала Сяргею напісаць заяву на звальненне па пагадненні бакоў.
— Інакш я нібыта буду размаўляць зусім у іншым месцы і з іншымі людзьмі, — тлумачыць Сяргей. — Я адразу сказаў, што звальняцца не збіраюся: у мяне шмат працы, я яе люблю. Тады мяне звольнілі па артыкуле. Знайшлі, што недзе ў студзені да мяне, як і да іншых начальнікаў завода, былі заўвагі наконт усялякіх «фанцікаў», што дакументацыя не так вядзецца. А з-за ўсіх гэтых падзей у кастрычніку далі вымову. Атрымліваецца, гэта ўжо сістэмныя парушэнні, за іх мяне і звольнілі.
Па словах Сяргея, многія з тых работнікаў, каму прапанавалі звальненне па пагадненні бакоў, на гэта пагадзіліся. Ён і яшчэ адзін калега, звольненыя па артыкуле, пайшлі ў суд.
— А як я буду з такім згаджацца? Вось так мяне ўзялі і выкінулі пасля столькіх гадоў працы, — здзіўляецца Сяргей. — Мы хацелі аднаўлення на працы, кампенсацыі за час вымушанага прагулу і кампенсацыі маральнай шкоды. У выніку ў судзе наш пазоў не прынялі. Але паколькі мы былі ў прафсаюзе, а прафсаюз абавязаны былі паведаміць аб нашым звальненні за два тыдні, то з-за неналежнага апавяшчэння тэрміны нашага звальнення ссунулі на два тыдні. За гэтыя два тыдні нам заплацяць з разліку па сярэдняй зарплаце, плюс яшчэ па 100 рублёў за пакрыццё маральнай шкоды з-за гэтага парушэння і па 150 рублёў у якасці частковай кампенсацыі аплаты адваката. У агульнай суме ў мяне выйшла 716 рублёў. Я, вядома, такім рашэннем суда незадаволены. Ужо запытаў матывавальную частку і думаю падаваць пазоў у вышэйстаячы суд.
tut.by