«Не адчынім — дзверы выламаюць». Як праходзілі ператрусы ў «пратэсным» доме на Дзяржынскага ў Мінску

Пачынаючы з мінулага тыдня, у жыхароў «пратэстнага» дома на праспекце Дзяржынскага, 119 у Мінску ідуць ператрусы. «Да мяне дзесьці ў 7 раніцы прыйшлі двое супрацоўнікаў у цывільным і двое панятых. У іх была пастанова на ператрус у рамках крымінальнай справы. Мой статус быў паказаны як "сведка"», — распавядае адзін з жыхароў шматпавярхоўкі, да якога прыйшлі. У чым сутнасць крымінальнай справы і па якім прынцыпе выбіралі тых, у каго прайшлі ператрусы, людзі не ведаюць. Zerkalo.io даведалася падрабязнасці візітаў сілавікоў.

Да адной з жыхарак гэтага дома, як яна сама кажа, прыйшлі «раненька». У кватэры былі яна і яе муж.

— Гэта было ў аўторак 20 ліпеня. Нейкія людзі пачалі раніцай ламіцца ў кватэру. Мы падышлі да дзвярэй, спыталі, хто гэта. Нам адказалі, што міліцыя. «Мы не выклікалі», — кажу, — успамінае дзяўчына. — Нам сказалі, каб адкрылі дзверы. Мы папрасілі паказаць пасведчанне. Яны ткнулі корачкай у вочка. Але мы ўсё роўна вырашылі не адчыняць. Яны пабылі ля дзвярэй і сышлі.

Суразмоўца распавядае, што ў іх доме ёсць чат. «Там суседзі сталі пісаць, што ў некаторых ужо прайшлі ператрусы, але "госці" нічога асабліва не глядзелі. А пазней з'явілася паведамленне, што гэтыя людзі ідуць у суседні пад'езд з інструментам», — кажа яна.

— Да нас зноў пастукалі і сказалі, што, калі мы не адчынім, нам дзверы выламаюць, — працягвае дзяўчына. — Калі ў суседні пад'езд ішлі з інструментам, то шанец, што і нам адчыняць дзверы, прысутнічаў. Тым больш, што ўжо неаднаразова ў нашым доме невядомыя ўскрывалі дзверы з ломам. Мы адчынілі. Увайшлі трое маладых хлопцаў. За імі — дзве дзяўчынкі-панятыя. Нам вельмі хутка паказалі пасведчанні. Памятаю, што адзін быў з Маскоўскага РУУС, яшчэ адзін — па-мойму, з Цэнтральнага.

Таксама, паводле слоў дзяўчыны, ім паказалі паперу, «у якой была пазначаная крымінальная справа з вельмі-вельмі доўгім нумарам». Яна яго не запомніла. Паперу, як яна кажа, не далі ні сфатаграфаваць, ні копію яе не далі.

— Сказалі, што мы можам азнаёміцца з гэтай паперай у Следчым камітэце. У шапцы дакумента быў паказаны наш статус — "сведка па крымінальнай справе". «А з якой гэта радасці сведак абшукваюць?» — запыталіся ў супрацоўнікаў. Адказ быў такі: «У нас ёсць задача, мы яе робім». Яны прайшліся па кватэры, нічога не пераварочвалі. Пра сімволіку — ці маецца яна ў нас — не пыталіся. Цікавіліся, у якіх тэлеграм-каналах мы прысутнічаем. Тэлефоны не забіралі і не глядзелі. Пыталіся пра жнівень мінулага года. Цікавіліся, што мы рабілі тады, ці былі мы на мітынгах. Мы сказалі, што не былі. Маўляў, у горадзе гулялі. Людзі гулялі, і мы гулялі. Нават было пытанне, ці ўжылі мы гвалт да міліцыі, ці атрымлівалі мы грошы з-за мяжы. Вядома, нічога такога не было.

Дзяўчына кажа, што ўсё гэта доўжылася каля гадзіны. Яна ўдакладняе: потым супрацоўнікі сказалі, што ёй і мужу трэба разам з імі праехаць у РУУС. Навошта — не патлумачылі.

— Мы апрануліся і селі ў іх машыну. Нас адвезлі ў Маскоўскае РУУС. Там мы пасядзелі на лавачцы на другім паверсе каля гадзіны, і нас адпусцілі. Нас проста прывезлі, нічога нам не паказвалі, не пыталіся, мы нічога не падпісвалі. Была нейкая мітусня. Такое пачуццё, што яны самі не ведалі, што рабіць, — дзеліцца ўражаннямі ад паездкі ў РУУС дзяўчына. — На гэтым усё. Нам пакінулі пратакол ператрусу. У нас нічога не забіралі. У чаце нашым пісалі, што ў іх ёсць нейкі спіс, па якім яны ідуць па кватэрах. Не магу выказаць здагадку нават, па якім прынцыпе ў яго траплялі людзі. У нас няма ні артыкула 23.34, нічога. Да некалькіх суседзяў прыходзілі, на якіх таксама зусім нічога няма. Людзі былі здзіўленыя.

Да яшчэ аднаго жыхара гэтага дома прыйшлі таксама 20 ліпеня раніцай. Як адзначыў малады чалавек, гэта былі супрацоўнікі з Савецкага РУУС, хоць ён жыве ў Маскоўскім раёне Мінска.

— Да мяне прыйшлі два супрацоўнікі і двое панятых. Яны былі ў грамадзянскім адзенні без масак. Гэта было а сёмай раніцы, — кажа хлопец. — У іх была пастанова на ператрус. Там гаварылася, што ператрус праходзіць у рамках крымінальнай справы, быў паказаны яе нумар. Накшталт, крымінальная справа па артыкуле 16, частка не памятаю («Саўдзел у злачынстве») і па частцы 2 артыкула 289 («Акт тэрарызму, учынены паўторна, або групай асоб па папярэдняй змове, альбо асобай, якая раней учыніла злачынствы»).

Хлопцу сказалі, што ён праходзіць як сведка.

— У паперы было напісана, што гэта пастанова на ператрус, які трэба правесці з мэтай канфіскацыі прадметаў, якія маюць дачыненне да справы. Не даслоўна, але сэнс такі, — працягвае суразмоўца. — Ператрус доўжыўся гадзіну, потым супрацоўнікі сышлі. Паводзілі сябе яны ветліва, але вельмі настойліва. Кватэру аглядалі павярхоўна. У нейкія скрыні, камоды зазірнулі глыбей, але рэчы не даставалі, не раскідвалі. Адразу прапанавалі мне здаць ім, калі ў нас ёсць забароненая сімволіка. У нас яе няма.

Як кажа малады чалавек, сярод яго рэчаў нічога не знайшлі.

— Потым яны паглядзелі кампутар і смартфон, ці зарэгістраваны я ў забароненых чатах і супольнасцях. Але і тут нічога не знайшлі, таму што я нідзе не знаходжуся. Затым яны склалі пратакол ператрусу, апытання. Пыталіся ў мяне, хто я, ці прымаў удзел у беспарадках. Я не ўдзельнічаў нідзе. У мяне пацікавіліся, ці ў курсе я сутнасці распачатай крымінальнай справы. Сказаў, што не ў курсе, таму што паняцця не маю, з чым яна звязана. Што гэта за справа, мне не растлумачылі. Наогул ніякіх тлумачэнняў не было.

Паводле слоў хлопца, ён не ведае, чаму да яго прыйшлі, дзе ён мог засвяціцца.

— У нас ніякай сімволікі на вокнах цяпер не было, нічога. Наколькі я ведаю, раніцай у нашым пад'ездзе ў траіх праходзілі ператрусы.