«Самаходы» сто гадоў таму засялялі Сібір, а сёння завіталі ў Беларусь (+відэа)

«Мы наўрад ці вернемся ў Беларусь. Ермакі — гэта ўжо наша радзіма. Мы сумуем па ёй нават зараз», — адказвалі госці на пытанне: ці магчымае вяртанне нашчадкаў перасяленцаў у сённяшнюю Беларусь.

У галерэі TUT.BY адбылася прэзентацыя дакументальнай стужкі “Самаходы”, прысвечанай беларусам, якія напрыканцы ХIX — пачатку XX стагоддзя ў пошуках лепшай долі перасяліліся ў Сібір. У якасці ганаровых гасцей імпрэзу адведалі нашчадкі беларусаў-перасяленцаў, жыхары вёскі Ермакі Цюменскай вобласці і прэзентавалі прысутным беларускія спевы.

Пра тое, як стваралася кінастужка “Самаходы” і гісторыю беларусаў-перасяленцаў, распавялі рэжысёрка Ірына Волах, сцэнарыст Вольга Лабачэўская, аператар Юры Плюшчаў.

У 1896-1910 гадах засвойваць сібірскія землі па ўласным жаданні, як казалі “самохадзь”, выехалі тысячы беларусаў, пераважна з Магілёўшчыны. Найчасцей выязджалі шматдзетныя сем’і, у якіх былі малыя надзелы зямлі, якія не дазвалялі пракарміцца. Перасяленцы прыязджалі ў прыгожы, але суровы край і, дзякуючы руплівай працы, станавіліся на ногі, наладжвалі гаспадарку, стваралі цэлыя вёскі. За чатыры пакаленні беларусы абруселі, але яны захавалі народныя звычаі, традыцыі, рамёствы, рэцэпт прыгатавання крафтавага роганьскага піва (дарэчы, страчаны ў самой Беларусі) і канешне непаўторныя па мілагучнасці беларускія спевы.

Сібірскія беларусы стварылі на базе Ермакоўскага Дома культуры ансамбль “Расіяначка” — менавіта яго ўдзельнікі прысутнічалі ў Мінску на прэзентацыі кінастужкі —  і цяпер рэгулярна выступаюць з беларускімі песнямі ў вёсках і гарадах Расіі. Песняй “Што за рэчкай, за ракой…” яны парадавалі і наведнікаў галерэі TUT.BY.

Выканаўцы старабеларускіх народных песень ад расчуленых гледачоў і арганізатараў атрымалі безліч цёплых слоў і падарункаў. Госці атрымалі торбы і дыскі з фільмам ад тэлекала “Белсат”, па асобніку газеты “Новы Час” з літаратурным дадаткам і саламяныя абярэгі ад майстрыхі Наталлі Лось.

“Мы наўрад ці вернемся ў Беларусь. Ермакі — гэта ўжо наша радзіма. Мы сумуем па ёй нават зараз”, — адказвалі ганаровыя госці на пытанне прысутных ці магчымае вяртанне нашчадкаў перасяленцаў у сённяшнюю Беларусь. Мо і праўда, іх продкі, крыху авантурысты і рамантыкі забралі часцінку Беларусі з сабой. Нездарма ж, у 1917 годзе жыхары вёскі Ермакі нават напісалі прашэнне губернатару дазволіць заснаваць ім “Ермакоўскую незалежную воласць”.

Ансамбль Ермакоўскага ДК выступае з беларускімі спевамі галоўным чынам у Цюменскай вобласці, але 1 чэрвеня гэты музычны калектыў выканаў дзьве песні на прэзентацыі дакументальнай стужкі "Самаходы".