Стала вядома, як следчыя выціскаюць паказанні з фігурантаў справы аб масавых беспарадках у Брэсце

У судзе Ленінскага раёна горада Брэста 14 і 15 чэрвеня працягнуўся судовы працэс па крымінальнай справе аб «масавых беспарадках» у дачыненні да трэцяй «партыі» абвінавачаных. Гэта ўжо дзясятае і адзінаццатае па ліку пасяджэнні. Допыт сведак і прагляд рэчыўных матэрыялаў справы, якія складаюцца з відэа з канфіскаваных мабільных тэлефонаў — як дзяржабвінавачанне спрабуе даказаць вінаватасць 12-ці чалавек?

Нагадаем імёны 12-ці чалавек, якія абвінавачваюцца па справе аб масавых беспарадках, што, паводле версіі следства, праходзілі 10 жніўня 2020 года ў Брэсце:
26-гадовы палітвязень Раман Гваздзёлка,19-гадовы Мікіта Ганчароў,Вадзім Жылінскі,29-гадовы палітвязень Дзяніс Жук,Арцём Клімчук,Дзмітрый Князеў,32-гадовы палітвязень Юрый Кузьміч,Дзмітрый Панько,28-гадовы палітвязень Антон Сотнікаў,18-гадовы Аляксандр Целешман,30-гадовы палітвязень Дзмітрый Тур,Максім Шатохін.
Шасцёра з абвінавачаных знаходзяцца пад падпіскай аб нявыездзе. Іншыя шасцёра — у СІЗА-7, а ў суд дастаўляюцца пад канвоем і ў працэсе ўдзельнічаюць, знаходзячыся ў шкляной клетцы.
Справу разглядае суддзя Святаслаў Каліна, дзяржабвінавачанне падтрымліваюць Бараноўскі і Шарко.

Сведкі: ці была шкода і як выбіваліся паказанні?

10 жніўня ў ЗАТ «Даная» (гандлёвы цэнтр на праспекце Машэрава ў Брэсце, дзе і праходзілі «масавыя беспарадкі») былі пашкоджаныя каля пяці вокнаў. Пра гэта на судзе распавялі дзве супрацоўніцы крамы, а таксама работнік фірмы, якая пераўсталявала шклопакеты. Іх кошт склаў 2408 беларускіх рублёў. Аднак работніцы крамы адзначылі, што шкода была пакрытая страхавой кампаніяй, а расколіны на вокнах маглі паўстаць і з-за будаўнічых работ, якія праводзіліся побач пры кладцы грунту.
На судовы працэс у якасці сведкі выклікалі і двух знаёмых абвінавачаных. Сярод іх — Дзмітрый Снегіроў, які разам з абвінавачаным Вадзімам Жылінскім быў у цэнтры Брэста 10 жніўня. На судовым пасяджэнні 15 чэрвеня ён заявіў, што нічога не памятае. У сувязі з гэтым суд зачытаў яго паказанні, дадзеныя ў ходзе дасудовага следства 22.01.2021. Там Снегіроў указаў, што разам з Жылінскім пайшоў на мірную акцыю пратэсту.

У верасні Снегіроў зноў сустрэўся з Жылінскім, і той распавёў, што на яго завялі крымінальную справу. У пратаколе допыту Снегірова ад 22.01.2021 таксама ёсць пытанне ад следчага: «Хто каардынаваў масавыя беспарадкі і ці ажыццяўлялася аплата?»
Таксама следчы паказаў Снегірову некалькі відэа — і ён апазнаў там Жылінскага. Той скача на лаўцы і спрабуе зламаць драўляныя сядзенні, а таксама падымае кавалак асфальту і спрабуе яго разбіць аб зямлю, кідае нейкі прадмет у бок супрацоўнікаў міліцыі. Таксама Снегіроў, як абвяшчаюць яго паказанні, пазнаў на відэа і сябе — там ён ідзе па Машэрава і трымае ў руках драўляную палку, адламаную ад лаўкі.
Акрамя таго, у пратаколе допыту Снегірова ад 22.01.2021 ёсць наступнае пытанне ад следчага:

Варта адзначыць, што Снегіроў падчас допыту 12.10.2020 быў сведкам. Аднак падчас допыту 22.01.2021 ён мае статус падазраванага па артыкуле 293 КК РБ. Пазней крымінальная справа ў дачыненні да Снегірова была спыненая. На судзе ён падзяліўся ўспамінамі пра сваю сустрэчу са следчым:

Пачуўшы гэта, абаронцаў абвінавачаных сталі цікавіць пытанні:
* Што менавіта следчы прапаноўваў Снегірову, калі прывёз у ІЧУ?
* Наўзамен спынення крымінальнай справы Снегірову прапаноўвалі пазнаць Жылінскага на відэа?
Спачатку Снегірова выклікалі ў СК у якасці сведкі. Але ён Жылінскага на відэа не пазнаў — і яго затрымалі. У якасці  падазраванага Снегірова дапыталі на наступны дзень — і тады ён ужо пазнаў Жылінскага. Што ж было ў гэты прамежак часу са Снегіровым?
На ўсе гэтыя пытанні Снегіроў адказаў невыразна. Абвінавачаны Дзяніс Жук з клеткі таксама спытаў у Снегірова:

Відэазапісы як доказы віны

У матэрыялах крымінальнай справы ўтрымліваюцца дыскі з відэазапісамі і фотаздымкамі падзей 10 жніўня ў Берасці. Большасць з іх было зроблена ў ходзе выемкі мабільных тэлефонаў і фотаапаратаў грамадзян (у тым ліку і падазраваных па гэтай справе). Таксама ёсць відэазапісы з камер назірання, відэарэгістратараў аўтамабіляў і відэа, зробленае міліцыянтамі з квадракоптара. Ёсць і адно відэа з TUT.BY.
Адзін з абаронцаў звярнуў увагу, што ў пратаколе выемкі мабільных тэлефонаў грамадзян павінна быць паказана, ці адпавядаюць дадзеныя фотакопіі арыгіналу. У сваім хадайніцтве ён паставіў перад судом пытанні:
— Ці можна ўсталяваць пачатак і канец відэазапісаў?— Ці ёсць там прыкметы мантажу?Суд вырашыў дазволіць гэтае хадайніцтва пасля прагляду дыскаў з відэазапісамі. Што ж на іх?
Запіс з відэарэгістратара аўтамабіля паказвае, што Антон Сотнікаў як быццам нешта кінуў у бок ДАІ, а затым пачаў уцякаць.

Яшчэ адзін запіс з камер відэаназірання крамы «Санта» паказвае, згодна з дзяржабвінавачаннем, што «Сотнікаў пайшоў у аптэку і дэманструе два флаконы сваім таварышам, якія ён там купіў».

Адзін з відэазапісаў зроблены ў начны час. Там дзяржабвінавачанне ўбачыла абвінавачанага Юрыя Кузьміча, які надзявае будаўнічыя пальчаткі. Але Кузьміч сказаў, што не пазнае сябе на відэа. На фота, дзе тры чалавекі стаяць з паднятымі рукамі перад кардонам з АМАПа, на заднім плане дзяржабвінавачанне таксама ўбачыла Кузьміча.

На адным з відэа бачна, як абвінавачаны Жук проста стаіць сярод грамадзян.

Што яшчэ на відэазапісах? Удзельнікі пратэсту 10 жніўня пляскаюць у далоні і крычаць «Сыходзь!», «Складзі шчыты», «Міліцыя з народам». На некаторых відэазапісах відаць, як людзі разбіраюць плітку, лаўкі і як выбухаюць салюты. АМАП выкарыстоўвае светлашумавыя гранаты. У адным месцы праспекта Машэрава таксама з розных ракурсаў зафіксаваны момант сутычкі наступаючых сілавікоў з пратэстоўцамі. Адзін з удзельнікаў пратэсту ўдарае нагой у шчыт сілавіка, а другі распыляе пярцовы балончык. Абвінавачаных сярод гэтых людзей няма.

Адзенне і абутак як рэчавыя доказы

Сярод рэчыўных доказаў ёсць і адзенне кожнага з абвінавачаных: красоўкі, майкі (часцей) і шорты. Кожная з рэчаў была прадэманстравана дзяржабвінаваўцамі на судовым пасяджэнні. У кожнага з абвінавачаных дзяржабвінаваўцы пыталіся, ці ў іх тыя знаходзіліся «ў момант здзяйснення злачынства».

У Антона Сотнікава з рэчаў прысутнічаюць яшчэ і тактычныя вайсковыя пальчаткі, а таксама пусты флакон ад «раствору брыльянтавага зялёнага». Антон адзначыў, што пальчаткі купляў у 2018 годзе.
«Не памятаю, нават дзіўна, што ён не пабіты», — адказаў Сотнікаў на пытанне, ці яго гэта флакончык.
Працяг судовага пасяджэння запланаваны на 6 ліпеня ў 10.30.
spring96.org