У «справе Ціханоўскага» змяніўся суддзя. Што пра яго вядома

У будынку гомельскага СІЗА ўжо тры месяцы ў закрытым рэжыме праходзіць суд над шасцю палітвязнямі: Сяргеем Ціханоўскім, Ігарам Лосікам, Мікалаем Статкевічам, Уладзімірам Цыгановічам, Арцёмам Сакавым і Дзмітрыем Паповым. Гэтыя месяцы справу разглядаў суддзя Гомельскага абласнога суда Мікалай Бакуноў, але 7 верасня Лукашэнка падпісаў указ аб прызначэнні Бакунова на пасаду старшыні суда Чыгуначнага раёна Гомеля. Па інфармацыі праваабаронцаў «Вясны», цяпер справу разглядае іншы суддзя — Мікалай Доля.

Што вядома пра новага суддзю?

Інфармацыі ў адкрытых крыніцах пра судзейскую дзейнасць Мікалая Долі няшмат.
Вядома, што сваю кар'еру суддзі Доля пачаў у Рэчыцы. У 2011 годзе ён аштрафаваў кіраўніка Гомельскай абласной арганізацыі руха «За свабоду» Пятра Кузняцова (цяпер вядомы як заснавальнік «Сильных новостей» на 20 базавых велічыняў за «парушэнні заканадаўства пра друк і іншыя сродкі масавай інфармацыі». Супрацоўнікі ДАІ спынілі машыну Кузняцова па дарозе ў Рэчыцу і дагледзелі яе. Там убачылі звыш пяці тысяч улётак «Знаю!» пра снежаньскія падзеі ў Мінску. Суддзя Мікалай Доля пастанавіў, што ўлёткі «Знаю!» з'яўляюцца перыядычным выданнем, якія распаўсюджвалася падчас язды на аўтамашыне. За гэта ён і пакараў Пятра штрафам.
У 2014 годзе Мікалая Долю перавялі з пасады суддзі суда Рэчыцкага раёна адразу на пасаду суддзі Гомельскага абласнога суда, дзе ён працуе і па гэты дзень. Пяцігадовы тэрмін апошні раз падаўжаўся два гады таму — 3 кастрычніка 2019 года. Цяпер Доля ўваходзіць у калегію Гомельскага абласнога суда па крымінальных справах.

Ці будзе справа разглядацца спачатку?

У адпаведнасці з заканадаўствам, калі суддзя сыходзіць з пасады да заканчэння разгляду справы, то судовы працэс мусіць пачацца спачатку. Згодна з артыкулам 288 Крымінальна-працэсуальнага кодэкса, у выпадку немагчымасці каго-небудзь з суддзяў працягваць удзельнічаць у судовым разглядзе ён замяняецца іншым суддзёй, і разбіральніцтва крымінальнай справы пачынаецца спачатку, за выключэннем выпадкаў, прадугледжаных артыкулам 289 КПК.
Артыкул 289 КПК адсылае нас да сітуацыі, калі разгляд справы праходзіць калегіяльна. Як тлумачыць юрыст «Вясны», фігурантам «справы Ціханоўскага» ставяць у віну цяжкія склады злачынства, адпаведна, справа разглядаецца суддзёй і двума народнымі засядацелямі. Акрамя гэтага, паводле заканадаўства, да калегіяльнага разгляду крымінальнай справы, які патрабуе працяглага часу для судовага разгляду, могуць прыцягвацца запасны суддзя і народны засядацель. Яны прысутнічаюць у зале судовага пасяджэння з пачатку разбору гэтай справы і ў выпадку выбыцця аднаго з суддзяў або народных засядацеляў замяняюць яго. Пры гэтым разгляд справы працягваецца.
Таму, калі запасны суддзя ўводзіўся ў працэс першапачаткова і прысутнічаў пры кожным пасяджэнні, то справа будзе разглядацца далей. Калі ж запасны суддзя адсутнічаў хоць бы на адным пасяджэнні, то разгляд крымінальнай справы неабходна пачынаць зноўку.
Як перадала «Свабодзе» Марына Адамовіч словы з ліста мужа, аднаго з фігурантаў справы Мікалая Статкевіча:
«Не хвалюйся, „дублёр“ быў адпачатку, прызначэнне на новую пасаду — як узнагарода».
Гэта значыць, што разгляд крымінальнай справы супраць шасці палітвязянў працягнецца. Ці хутка будзе вынесены прысуд, пакуль невядома.
Нагадаем, 24 чэрвеня ў Гомелі пачаўся суд над палітзняволенымі Сяргеем Ціханоўскім, Ігарам Лосікам, Мікалаем Статкевічам, Уладзімірам Цыгановічам, Арцёмам Сакавым і Дзмітрыем Паповым. Гэта ключавы суд па "справе Ціханоўскага". Працэс закрыты і праходзіць у будынку СІЗА. Палітвязняў абвінавачваюць у арганізацыі "масавых беспарадкаў" у Беларусі падчас падрыхтоўкі і правядзення прэзідэнцкіх выбараў у 2020-м годзе. Усіх затрымалі яшчэ да выбараў. Генеральная пракуратура выставіла пазоў да абвінавачаных у памеры 3,078 мільёнаў рублёў (1,2 мільёнаў долараў).